Ελληνική

Στο τέλος αυτού του μαθήματος ο φοιτητής μπορεί να:

• αναγνωρίζει τα δομικά χαρακτηριστικά του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος και τους φυσικούς νόμους οι οποίοι καθορίζουν τη συμπεριφορά του
• εφαρμόζει τις αρχές της φυσικής στην επεξήγηση συνήθων μετεωρολογικών φαινομένων καθώς και προβλημάτων αιχμής στην ατμόσφαιρα, τη μετεωρολογία και την κλιματολογία
• επιδεικνύει γνώση και κατανόηση των ουσιωδών δεδομένων, εννοιών, αρχών και θεωριών που σχετίζονται με την ατμόσφαιρα, τα συστατικά της και τα φαινόμενα που λαμβάνουν χώρα σε αυτήν
• εφαρμόζει αυτή τη γνώση και κατανόηση στη λύση ποιοτικών και ποσοτικών προβλημάτων που σχετίζονται με τα περιεχόμενα του μαθήματος
• κατέχει τη γνωστική βάση και εμπειρία για την πιθανή μελλοντική του ενασχόληση με μαθήματα επιλογής που εμβαθύνουν στη Φυσική της Ατμόσφαιρας, στη Μετεωρολογία, στην Κλιματολογία και στην Ατμοσφαιρική Ρύπανση
• αλληλεπιδρά με άλλους σε προβλήματα φυσικής της ατμόσφαιρας ή διεπιστημονικής φύσης

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών, με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών
• Λήψη αποφάσεων
• Αυτόνομη εργασία
• Ομαδική εργασία
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον
• Παράγωγή νέων ερευνητικών ιδεών
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης

1 Η Ατμόσφαιρα της Γης

• Εισαγωγικές έννοιες, μέγεθος της ατμόσφαιρας, σύσταση κατώτερης ατμόσφαιρας
• Ηλιακή και γήινη ακτινοβολία, θερμοκρασία και πίεση της ατμόσφαιρας, γεωδυναμικό, απλά ατμοσφαιρικά μοντέλα
• Οι υδρατμοί στην ατμόσφαιρα

 2 Θερμοδυναμική της Ατμόσφαιρας

• Καταστατική εξίσωση, θερμοδυναμικά αξιώματα, θερμοδυναμικές μεταβολές στην ατμόσφαιρα
• Στατική της ατμόσφαιρας, κριτήρια ευστάθειας (θερμοβαθμίδα, δυνητική θερμοκρασία, ενέργεια)

 3 Φυσική των νεφών

• Συμπύκνωση των υδρατμών, ταξινόμηση των νεφών, θεωρίες σχηματισμού της βροχής

 4 Δυναμική της Ατμόσφαιρας

• Δυνάμεις που καθορίζουν την κίνηση, εξισώσεις κίνησης, άνεμοι συνοπτικής κλίμακας, κίνηση ανέμου στο οριακό στρώμα, θερμική κυκλοφορία
• Γενική κυκλοφορία της ατμόσφαιρας, άνεμοι στην επιφάνεια του πλανήτη, άνεμοι στην τροπόσφαιρα – Δακτύλιοι Ηadley, μακρά κύματα στην τροπόσφαιρα (κύματα Rossby)

 5 Καιρικά Συστήματα

• Αέριες μάζες, μέτωπα, υφέσεις – αντικυλώνες
• Κυκλογέννεση

 6 Δυναμική του Κλίματος

• Κλιματική ταξινόμηση, κλιματικές μεταβολές, κλιματική ισορροπία, κλιματική ευαισθησία και μηχανισμοί ανάδρασης
• Κλιματική αλλαγή – κλιματικά μοντέλα

Γλώσσα Αξιολόγησης: Ελληνική

Γλώσσα Αξιολόγησης για Φοιτητές Erasmus: Αγγλική

Μέθοδοι Αξιολόγησης

• Γραπτή τελική εξέταση (90% του τελικού βαθμού) που περιλαμβάνει:
• Ερωτήσεις κατανόησης της θεωρίας
• Επίλυση ασκήσεων και προβλημάτων
• Εβδομαδιαία τεστ διάρκειας 10’ με ερωτήσεις κρίσεως σύντομης απάντησης (10% του τελικού βαθμού)
• Μικρότερος προβιβάσιμος βαθμός: 5
• Μέγιστος προβιβάσιμος βαθμός: 10

• Μαθήματα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας, Α. Α. Φλόκα, Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη, 1994.
• Μαθήματα Γενικής Μετεωρολογίας, Τ. Ι. Μακρογιάννη, Χ. Σ. Σαχσαμάνογλου, Εκδόσεις Χαρις, Θεσσαλονίκη, 2004.
• Γενική Μετεωρολογία, Χ. Σ. Σαχσαμάνογλου, Τ. Ι. Μακρογιάννη, Εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη, 1998.
• Εισαγωγή στη Φυσική της Ατμόσφαιρας και την Κλιματική Αλλαγή, Π. Κατσαφάδος, Η. Μαυροματίδης, Εκδόσεις Κάλλιπος, 2015.
• Atmospheric Science: An Introductory Survey, J.M. Wallace, P.V. Hobbs, Academic Press, London, 2006.
• Meteorology for Scientists and Engineers, R. Stull, University of British Columbia, 2011

• Διευρύνεται και εμπλουτίζεται η Αγγλική Ορολογία σε σχέση με το αντικείμενο της Γεωλογίας.
• Βελτιώνεται η κατανόηση επιστημονικού κειμένου (Earth Science Textbooks, journals, articles)
• Προετοιμασία και εξάσκηση για την γραφή παρουσιάσεων, βιογραφικών και την συγγραφή επιστημονικών άρθρων.
• Βελτίωση του προφορικού λόγου και της επικοινωνιακής  ικανότητας στα Αγγλικά (συνέδρια, παρουσιάσεις).   

• Δεξιότητες και Τεχνικές Παρουσιάσεων
• Επικοινωνιακές Δεξιότητες για την Ανεύρεση Εργασίας - βιογραφικών

1. A Dictionary of Earth Sciences (3rd ed.) (2008), OUP.
2. A Dictionary of Geology and Earth Sciences (4th ed), (2013) OUP
3. The Penguin Dictionary of Geology by Philip Kearey.
4. Lexicon 4γλωσσο λεξικό επιστημονικών και τεχνικών (2004), University Studio Press. Δερμιτζάκης Μ. (1994). Γλωσσάριο Γεωλογικών Εννοιών, Αθήνα.

Το μάθημα προσφέρει τις βασικές γνώσεις αναφορικά με τις ιδιότητες των ιζηματογενών κόκκων και τους μηχανισμούς μεταφοράς τους, την ταξινόμηση των ιζημάτων και των ιζηματογενών πετρωμάτων, των ιζηματογενών δομών και την αναγνώριση των κύριων αποθετικών περιβαλλόντων ιζηματογένεσης. Καλύπτει τα αποθετικά περιβάλλοντα της κλαστικής και της μη κλαστικής – χημικής ιζηματογένεσης.

Στο τέλος αυτού του μαθήματος ο φοιτητής θα μπορεί :

1. Να αναγνωρίζει, να αναλύει, να κατατάσσει και να ταξινομεί τα ιζήματα και τα ιζηματογενή πετρώματα.
2. Να κατανοεί τις τεχνικές δειγματοληψίας υπαίθρου και τις βασικές ιζηματολογικές εργαστηριακές δοκιμές.
3. Να αναγνωρίζει και να ερμηνεύει τις βασικές ιζηματογενείς δομές και τους μηχανισμούς μεταφοράς και απόθεσης.
4. Να χρησιμοποιεί διαγνωστικά κριτήρια για την ερμηνεία, σύνθεση (ανακατασκευή) και αξιολόγηση παλαιών και σύγχρονων περιβαλλόντων ιζηματογένεσης.
5. Να είναι εξοικειωμένος με βασικές έννοιες και αρχές της ιζηματολογίας και θα έχει κατανοήσει τις φυσικές/χημικές διεργασίες που ελέγχουν την ιζηματογένεση στη χέρσο στην παράκτια ζώνη και στη θάλασσα.
6. Να συνθέτει όλα τα ιζηματολογικά και γεωχημικά δεδομένα υπαίθρου και εργαστηρίου με τη χρήση Η/Υ και κατάλληλων λογισμικών

1. Eισαγωγή στην Ιζηματολογία – Διεργασίες σχηματισμού κλαστικών και μη κλαστικών ιζηματογενών πετρωμάτων
2. Κλαστική Ιζηματολογία
3. Κατάταξη Ιζημάτων και ιζηματογενών πετρωμάτων
4. Χάλικες - Κροκαλοπαγή
5. Άμμος – Ψαμμίτες
6. Άργιλος και Ιλύς – Ιλυόλιθοι
7. Κοκκομετρική ανάλυση
8. Κατασκευή – Ερμηνεία κοκκομετρικής καμπύλης
9. Μορφομετρικά χαρακτηριστικά κόκκων
10. Κατάταξη ιζημάτων – ιζηματογενών πετρωμάτων
11. Υπολογισμός Στατιστικών Παραμέτρων
12. Δομική ωριμότητα ιζηματογενών πετρωμάτων
13. Πορώδες - Διαπερατότητα
14. Μηχανισμοί μεταφοράς των ιζημάτων
15. Κίνηση των ρευστών
16. Στρώμα αιώρησης – στρώμα βάσης
17. Ροές κόκκων – Δεβριτική ροή –ρευστοποίηση – τυρβώδης ροή
18. Ιζηματογενείς Δομές
19. Προ-αποθετικές
20. Συν-αποθετικές
21. Μετα-αποθετικές
22. Βιογενείς
23. Περιβάλλοντα Ιζηματογένεσεις
24. Αλλουβιακά ριπίδια
25. Λίμνες
26. Ποτάμια
27. Δελταϊκά ριπίδια
28. Υποθαλάσσια ριπίδια
29. Μη Κλαστικά – Χημικά – Βιοχημικά ιζηματογενή πετρώματα
30. Ασβεστολιθικά
31. Εβαπορίτες
32. Πυριτόλιθοι
33. Φωσφορίτες
34. Οργανογενή
35. Ιζηματογενείς Φάσεις

1. Παραδόσεις με χρήση παρουσιάσεων με power point.
2. Εργαστήρια με επίλυση δεκατριών προβλημάτων.
3. Δημιουργούνται ομάδες των 30-35 ατόμων για την καλύτερη κατανόηση του εργαστηρίου.
4. Πραγματοποιούνται τέσσερεις ημέρες ασκήσεις υπαίθρου για την καλύτερη κατανόηση στοιχείων της διδασκαλίας της θεωρίας και των εργαστηρίων.
5. Πραγματοποιούνται σεμιναριακά μαθήματα στο υπολογιστικό κέντρο του τμήματος για την επίλυση των εργαστηριακών ασκήσεων με τη χρήση κατάλληλου λογισμικού.

1. Σημειώσεις Μαθήματος Θεωρίας και Εργαστηρίου που παρέχονται σε pdf μέσω e-class.
2. Ιζηματολογία, Ψιλοβίκος Εκδόσεις Τζιόλα 358 σελ, Παρέχεται μέσω ΕΥΔΟΞΟΣ
3. Sedimentology and Stratigraphy, G. Nichols, 355 σελ. Blackwell publ.

Το μάθημα απευθύνεται σε προπτυχιακούς φοιτητές που γνωρίζουν και κατανοούν τις βασικές γνώσεις της Γεωλογίας. Στόχος του μαθήματος είναι ο φοιτητής να αποκτήσει προχωρημένες γνώσεις και δεξιότητες σε θέματα που σχετίζονται με τις τεκτονικές δομές στο γήινο φλοιό καθώς και τις διεργασίες, τις κινήσεις και τις δυνάμεις που την παρήγαγαν.

Ο φοιτητής με την επιτυχημένη ολοκλήρωση του μαθήματος θα είναι σε θέση:

• Να γνωρίζει τις σημαντικότερες τεκτονικής δομές που δημιουργούνται στα πετρώματα
• Να αναγνωρίζει και να περιγράφει τις σημαντικότερες τεκτονικές δομές στην ύπαιθρο
• Να κατανοεί και να διακρίνει τεκτονικές δομές που σχηματίστηκαν σε διαφορετικά πεδία τάσεων
• Να κατανοεί και να διακρίνει τεκτονικές δομές που σχηματίστηκαν σε διαφορετικά επίπεδα του φλοιού
• Να ταξινομεί τις τεκτονικές δομές με βάση τα γεωμετρικά τους χαρακτηριστικά και την κινηματική που υποδεικνύουν.
• Να συνδυάζει τα στοιχεία προσανατολισμού τεκτονικών δομών και να υπολογίζει τα γεωμετρικά τους στοιχεία.
• Να απεικονίζει την τρισδιάστατη γεωμετρία των τεκτονικών δομών με απλές αζουμουθιακές προβολές

• Αναζήτηση, ανάλυση και σύνθεση δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση και των απαραίτητων τεχνολογιών,
• Αυτόνομη εργασία,
• Ομαδική εργασία,
• Προαγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.

Το περιεχόμενο του μαθήματος περιλαμβάνει τα ακόλουθα κεφάλαια:

1. Εισαγωγικές έννοιες
2. Μηχανικές ιδιότητες Πετρωμάτων
3. Εφαρμογή της τάσης στα πετρώματα
4. Μηχανισμοί παραμόρφωσης
5. Εισαγωγή στα ρήγματα
6. Κανονικά ρήγματα
7. Ανάστροφα ρήγματα
8. Ρήγματα οριζόντιας μετατόπισης
9. Διακλάσεις
10. Ζώνες διάτμησης
11. Πτυχές-βασικές έννοιες
12. Ταξινόμηση και μοντέλα σχηματισμού πτυχών
13. Σχισμός.
14. Αζιμουθιακές προβολές στην Τεκτονική Γεωλογία

1. Ξυπολιάς Π. 2009. Αζιμουθιακές προβολές στην Τεκτονική Γεωλογία. Εκδόσεις ΣΥΜΜΕΤΡΙΑ, Αθήνα, σελ. 197.
2. Κουκουβέλας Ι. 1998. Τεκτονική Γεωλογία. Εκδόσεις Leader Books, Αθήνα.
3. Fossen H. 2010. Structural Geology. Cambridge University Press.
4. Davis G., Reynolds S. 1996. Structural Geology of rock and regions. John Wiley & Sons, Inc.
5. van der Pluijm B., Marshak S. 2004. Earth Structure. W. W. Norton & Company, Inc.

 Συναφή επιστημονικά περιοδικά:

1. Journal of Structural Geology
2. Tectonics
3. Tectonophysics